Parafia pw. św. Piotra i Pawła w Główczycach

Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Piotra i Pawła w Główczycach

Historia Kościoła

Przed wprowadzeniem chrześcijaństwa wzgórze, na którym znajduje się kościół w Główczycach było miejscem kultu pogańskiego. Pierwsze kościoły zbudowano na nim w XI wieku, wieżę kościelną w 1062 roku. Kościół wzmiankowany w 1577 roku spłonął w 1662, lecz został odbudowany. Nową wieżę kościelną wzniesiono w 1699 roku. W czasie przeprowadzonej w Główczycach wizytacji w 1595 roku ze strony Ewangelickiego Synodu Słupskiego odłączona została od parafii miejscowość Pobłocie i przyłączona do Cecenowa, a do Główczyc przyłączono miejscowość Izbica. Ludność kaszubska przez długi czas utrzymywała swoją odrębność narodową. W 1773 roku wypędzony został przez mieszkańców Główczyc pastor Petrus Schimański, który chciał wprowadzić kazania w języku niemieckim. Nabożeństwa i kazania w języku kaszubskim odbywały się w Główczycach do 1886 roku.

Obecnie istniejący kościół parafialny pochodzi z 1881 roku i wzniesiony został na miejscu poprzedniego, starego, który wcześniej rozebrano. Fundatorami byli właściciele z Główczyc – Putkamerowie. Budowli wystawionej na planie krzyża nadano styl neogotycki. Obiekt murowany jest z cegły i kamienia, orientowany, z zakończonym ścianą prostą wyodrębnionym prezbiterium. Masywna wieża ulokowana przy prezbiterium o wysokości 42 metrów jest czterokondygnacyjna, zwieńczona ostrosłupowym dachem, otoczonym czterema sterczynami i krytą blachą miedzianą. Dwuspadowy dach nad nawą również pokryty został w latach 1980 – 1981 blachą miedzianą. W kościele położono strop drewniany, kolebkowy, a okna w dwóch kondygnacjach są ostrołukowe. Chór na całej szerokości wsparty został na czterech drewnianych słupkach, a na nim umieszczono organy. Wzdłuż ścian znajdują się balkony. W kościele zachowało się oryginalne wyposażenie wnętrza pochodzące z końca XIX wieku. Kościół pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła został poświęcony 24 lutego 1946 roku.

Budynek plebanii w Główczycach został zbudowany w drugiej połowie XIX wieku, częściowo z cegły, a częściowo z pruskiego muru. Stropy były drewniane, sufity zaś pokryte glinianym tynkiem z trzciną, natomiast dach pokryty dachówką. Razem z plebanią przejęto organistówkę. Były to budynki skanalizowane, zelektryzowane i zachowane w stosunkowo dobrym stanie. Po remontach swoją funkcję plebania spełnia nadal. Na przełomie lat 80 i 90 XX wieku wybudowano obok niej obiekty przeznaczone na rekolekcje Ruchu Światło – Życie.

Początkowo urząd proboszczów sprawowali Ewangelicy.

Zajęcie powiatu słupskiego w 1945 roku przez wojska radzieckie stanowiło równocześnie koniec działania Kościoła ewangelickiego w jego strukturach, w Główczycach jednak działalność duszpasterską nadal prowadził przez jakiś czas superintendent Johannes Bartel, znacznie dłużej luteranie mieli tu swoich lektorów. Później kaplica w Główczycach stanowiła filiał Ewangelicko-Augsburskiej Parafii pw. Św. Krzyża w Słupsku i dotąd obsługują ją duszpasterze ze Słupska.

Po przejęciu przez katolików, parafię pw. św. Piotra i Pawła w Główczycach od maja 1946 roku do grudnia 1949 roku obsługiwali oblaci: ks. Józef Gołąbek, a następnie ks. Piotr Purgoła. Zastępczo administrował parafią ks. Wojciech Malinowski – proboszcz parafii Zagórzyca. W lutym 1950 roku pracę duszpasterską w Główczycach podjął jezuita o. Stanisław Mirek, ale po trzech tygodniach został aresztowany za działalność w Armii Krajowej.

Od 60 lat natomiast posługę duszpasterską pełnią salezjanie. Pierwszy, który na polecenie władz Zgromadzenia Salezjańskiego 22 marca 1950 roku przejął placówkę duszpasterską w Główczycach był ks. Zygmunt Kęsy. W obrębie parafii znajdowały się wówczas: Główczyce, Będziechowo – oddalone o 7 km, Ciemino – 3 km, Izbica – 10 km, Klęcino – 2 km, Równo – 3 km, Rumsko – 4 km, Rzuszcze – 6 km, Siodłonie – 5 km, Skórzyno – 2 km, Szczypkowice – 5 km, Warblino – 4 km, Wielka Wieś – 6,5 km, Wykosowo – 6 km. Liczba wiernych wynosiła natomiast 1917, a w 1959 roku – 2327. Pierwotnie do parafii Główczyce należały również miejscowości, które znalazły się później w obrębie wydzielonych z niej parafii Stowięcino i Cecenowo. Według wykazu z 1995 roku do parafii główczyckiej należy jeszcze Zgierz. Przejmując w 1950 roku kościół parafialny oraz kościoły filialne w Główczycach ks. Z. Kęsy zastał obiekty te dostosowane do sprawowania liturgii katolickiej.

Kolejni proboszczowie ze Zgromadzenia Salezjańskiego to:

• Ks. Zygmunt Kęsy – od 26.06.1950 do 29.09.1959 r. (zm. 11.07.1994 r. w Gdyni),
• Ks. Józef Walawski – od 29.09.1959 do 14.02.1966 r. (zm. 28.09.1990 r. w Łodzi),
• Ks. Hieronim Piza – od 14.02 do 26.06.1966 r. (zm. 28.09.1995 r. w Oświęcimiu),
• Ks. Jan Bujalski – od 29.06.1966 do 01.08.1970 r.,
• Ks. Jan Laśkiewicz – od 01.08.1970 do 01.08.1976 r. (zm. 06.03.1988 r. w Łodzi),
• Ks. Ignacy Czarnota – od 01.08.1976 do 14.08.1983 r. (zm. 29.05.1996 r. w Słupcy),
• Ks. Franciszek Warniewski – od 14.08.1983 do 16.07.1984 r.,
• Ks. Gustaw Zając – od 16.07.1984 do 01.08.1991 r. (zm. 15.02.2001 r. w Szczecinie),
• Ks. Lesław Głuchowski – od 01.08.1991 do 26.06.2000 r.
• Ks. Jacek Jaszewski – od 26.06.2000 do lipca 2006 r.
• Ks. Tadeusz Stromski - od lipca 2006 do lipca 2014 r.
• Ks. Grzegorz Stępniak - od lipca 2014 do lipca 2023 r.
• Obecnie od lipca 2014 proboszczem jest Ks. Grzegorz Siwak

Proboszczom pomagali inni księża salezjanie, niektórzy z nich pełnili funkcję wikariuszy parafialnych, inni prefektów, katechetów czy administratorów wspólnoty i byli to:

• Ks. Henryk Frączek – 1957-1958 (zm. 11.07.1991 r. w Kutnie),
• Ks. Alfred Piotrowicz – 1958-1959 (zm. 08.11.1977 r. w Warszawie),
• Ks. Tadeusz Rusiniak – 1958-1959 oraz 1966-1970 (25.11.1988 r. w Trzcinnej),
• Ks. Józef Sawicki – 1959-1960,
• Ks. Jan Majewski – 1960-1961,
• Ks. Jan Awsiukiewicz – 1961-1962,
• Ks. Ignacy Pływaczyk – 1962-1963 (zm. 14.11.1991 r. w Czaplinku),
• Ks. Stanisław Szmidt – 1963-1964,
• Ks. Stanisław Kucharewicz – 1964-1968 (zm. 11.09.1984 r. w Rumi),
• Ks. Stanisław Szoka – 1964-1966, 1981-1982 (zm. 28.07.1993 r. w Szczuczynie, Białoruś),
• Ks. Tadeusz Podołowski – 1968-1974 (zm. 04.01.2000 r. w Rumi),
• Ks. Mieczysław Woźniak – 1971-1972,
• Ks. Andrzej Zdzieborski – 1972-1976,
• Ks. Kazimierz Lewandowski – 1974-1977 (zm. 25.03.2011 r. w Szczecinie),
• Ks. Marian Leśniak – 1976-1981 (zm. 28.10.1987 r. w Boleszkowicach),
• Ks. Jan Czechowicz – 1977-1983 (zm. 01.02.2002 r. w Rzepczynie),
• Ks. Franciszek Rosłan – 1982-1991,
• Ks. Gwidon Ekert – 1983-1987,
• Ks. Feliks Łobos – 1987-1991,
• Ks. Mirosław Formela – 1991-1993,
• Ks. Kazimierz Machnikowski – 1992-1995,
• Ks. Tadeusz Stromski – 1993-1998,
• Ks. Wiesław Jaworski – 1994-1996,
• Ks. Zenon Mach – 1996-1997,
• Ks. Czesław Chmielewski – 1998-1999,
• Ks. Czesław Nenikowski – 1998-2000,
• Ks. Janusz Tokarczyk – 1999-2001,
• Ks. Piotr Kowalkowski – 2000-2007,
• Ks. Piotr Przyborski – 2001-2004,
• Ks. Zdzisław Toll – 2002-2004,
• Ks. Leszek Główczyński – 2004-2006,
• Ks. Leszek Pałac – 2006-2008,
• Ks. Grzegorz Stępniak – 2007-2009,
• Ks. Jerzy Czaja – 2008-2010,
• Ks. Stanisław Kwiatkowski – 2009-2010,
• Ks. Jerzy Szurgot – 2010-2011,
• Ks. Grzegorz Stępniak –  2010 - 2014,
• Ks. Paweł Skolasiński - 2011 - 2022,
• Ks. Stanisław Pikor - 2014 - 2023,
• Ks. Damian Poleszczuk  od 2022 ...
• Ks. Waldemar Łachut od 2023 ...

Pracę kapłanów wspierali odbywający tu praktykę duszpastersko – pedagogiczną asystenci:

• Kl. Dionizy Dubilis – 1952-1953,
• Kl. Dominik Bobiński – 1953-1954,
• Kl. Tadeusz Dróżdź – 1954-1955,
• Kl. Zenon Jarosz – 1954-1955,
• Kl. Henryk Jendryczka – 1955-1956,
• Kl. Stanisław Nurkowski – 1955-1956,
• Kl. Ryszard Ukleja – 1956-1957,
• Kl. Stanisław Szmidt – 1957-1958,
• Kl. Włodzimierz Łysakowski – 1959-1960,
• Kl. Arkadiusz Dąbrowski – 1960-1961,
• Kl. Marian Leśniak – 1960-1962,
• Kl. Józef Ziółkiewicz – 1962-1963,
• Kl. Władysław Nalepka – 1988-1989,
• Kl. Piotr Sikorski – 1989-1990,
• Kl. Tomasz Słaboszewski – 1990-1992,
• Kl. Józef Jasion – 1995,
• Kl. Krzysztof Szynkowski – 2002-2004,

Klerycy asystenci zajmowali się z reguły katechizacją, ministrantami, pracowali także jako kościelni i organiści.

Do parafii od zakończenia wojny należał kościół filialny pw. św. Józefa w Izbicy, a po transformacji politycznej i przemianach ustrojowych w Polsce z 1989 roku, dzięki staraniom duszpasterzy z Główczyc, wybudowane zostały dwa nowe kościoły filialne: jeden pw. MB Wspomożenia Wiernych w Będziechowie, a drugi pw. NSPJ w Szczypkowicach.

Opracowano na podstawie artykułu p. Eugeniusza Wiązowskiego z Kobylnicy.